دکتر کامران صحت
تاثیرات موسیقی بر مشتریان یک کسب و کار

تاثیرات موسیقی بر مشتریان یک کسب و کار

آیا تاکنون به تاثیرات موسیقی بر مشتریان اندیشیده اید؟

آیا تاکنون به این اندیشیده اید که آهنگی که در یک فروشگاه پخش می‌شود چگونه باعث شود شما بیشتر خرید کنید؟

امروزه بسیاری از برندهای مطرح دنیا در زمینه موسیقی و تاثیرات آن بر مشتریان خود تحقیقات بسیاری داشته اند در اصل موسیقی می تواند معرف برند آنها باشد و آنها با موسیقی منحصر به فرد خود، خود را به مشتریانشان معرفی می کنند و در زمینه مدیریت مشتری به تاثیرات موسیقی بر مشتریان خود توجه داشته اند.

هنگامی که خرید می‌کنید و یا در یک رستوران نشسته اید، آهنگی که پخش می‌شود روی میزان خرید شما و یا رفتارهای شما تاثیر دارد. موسیقی هایی که در پس زمینه پخش می‌گردد، موسیقی زمینه ای نامیده می‌‌شود که نقش مهمی در رفتار ما ایفا می‌کند. در واقع، تاثیرات موسیقی بر مشتریان بسیار زیاد و یک موضوع جالب و جدید است.

ما در فعالیت های مختلفی، با موسیقی ممکن است مواجه شویم؛ از جمله در محل کار، حین کار کردن، مطالعه کردن، خوردن و آشامیدن، خرید کردن، رانندگی و بسیاری موارد دیگر. یک باور عمومی وجود دارد و آن این است که موسیقی می‌تواند تاثیرات مفیدی در ابعاد مختلف داشته باشد. برای مثال روی توانایی های شناختی ما و حتی روی میزان هوش. تاثیر روی مهارت های اجتماعی ما به این صورت که موسیقی می‌تواند افراد را در کنار هم جمع کند و باعث شود با همکاری هم کار کنند و یا گروه تشکیل دهند.

همچنین موسیقی روی واکنش های احساسی ما و احساسات ما تاثیر دارد. این مورد آخر، واضح ترین تاثیری است که همه ی ما با شنیدن موسیقی در خود احساس می‌کنیم. اما در کنار این تاثیرات مثبت، مطالعاتی نیز نشان داده است که موسیقی گاهی موارد می‌تواند تاثیرات نامطلوب داشته باشد و یا این که تاثیری نداشته باشد. این نیز می‌تواند ناشی از سبک های مختلف موسیقی یا تنوع وسایل پخش موسیقی و یا موارد متنوع دیگر باشد.

تاثیرات موسیقی بر مشتریان

در یک مطالعه مشخص شد موسیقی بر روی حالات روحی مشتری، میزان رضایت آن ها، احساس نوستالژیک و برانگیختگی مشتریان تاثیر گذار بود. همچنین بر روی تعداد کالاهای خریداری شده، وفاداری به برند، ارزیابی محصول، رضایت از تجربه ی خرید، مدت زمانی که صرف خدمت رسانی به هر مشتری می‌شود، زمان انتخاب محصول توسط مشتری، سرعت عملکرد و جریان ترافیکی فروشگاه تاثیرات زیادی دارد.

سرعت (تمپو) تاثیرات قابل توجهی بر رفتار مشتریان داشت. برای مثال، مشتریانی که باید مدتی به انتظار می‌‌بودند تا محصول یا خدمت مورد نظر خود را دریافت کنند، زمانی که موسیقی با صدای بلند، موسیقی با ریتم تندو موزیکی ناآشنا یا نامطابق با سلیقه ی مشتری در پس زمینه پخش می شد، احساس طولانی بودن مدت زمان انتظار را داشتند. برعکس، زمانی که موسیقی با صدای کم، ریتم ملایم و آهنگ آشنا و یا مطلوب مشتری در پس زمینه شنیده می‌شد، احساس کوتاه شدن زمان انتظار را داشتند. همچنین در مطالعات نشان داده شد که سرعت (تمپو) آهنگ، بیشترین تاثیر را بر روی تغییر رفتار مشتریان داشت.

شماری از مطالعات جدیدتر در مورد تاثیرات موسیقی بر مشتریان، بیان کرده اند که اگر شنونده ی موسیقی، در اینجا مشتری، روی موسیقی پخش شده کنترل داشته باشد، تاثیرات قابل توجهی بر واکنش آن ها به دنبال خواهد داشت.

این موضوع، به خصوص از دیدگاه روان شناسی بسیار مهم می‌باشد. مطالعات جدید، تاثیر موسیقی بر مشتریان را در ۳ دسته طبقه بندی کرده اند:

  • تاثیر موسیقی بر روی درک مشتریان از محیط تجاری
  • تاثیر آهنگ در انتخاب محصول توسط مشتری
  • تاثیر روی سرعت عملکرد و همچنین تخمین مدت زمان انتظار توسط مشتری

البته باید در نظر داشت که تاثیر موسیقی بر مشتریان در محیط های مختلف تجاری نیز می‌تواند متفاوت باشد. برای در نظر گرفتن ابعاد مختلفی که بر این موضوع تاثیر می گذارد، امروزه پیشنهاد محققان، درگیر شدن روانشناسان و روان درمان ها در بحث های مرتبط با موسیقی و تاثیرات آن می‌باشد

اهمیت رفتار مشتریان در محیط خرده‌فروشی برای مدیران بازاریابی و همچنین آشنایی افراد با عواملی که بر رفتار ناخودآگاهشان تأثیر می‌گذارد و به رفتارشان جهت می‌دهد، اینجانب را بر آن داشت تا تأثیر موسیقی پس‌زمینه را به عنوان یکی از مهم‌ترین و ارزان‌ترین عوامل فیزیکی محیط فروشگاه بر رفتار مشتریان، بسنجم .

موسیقی پس‌زمینه، بر زمانی که مشتریان در فروشگاه صرف می‌کنند، میزان خرید آن‌ها و مجموعه رفتارهای تمایل و عدم تمایل تأثیرگذار است و هرکدام از سبک‌های موسیقی تأثیری متفاوت دارند. همچنین وجود موسیقی پس‌زمینه، تأثیری بر احساس لذت و هیجان مشتریان ندارد. همچنین ، تاثیرگذاری لذت و هیجان افراد بر مجوعه رفتارهای تمایل و عدم تمایل آنها می باشد.

اگر صاحب هتل، رستوران، باشگاه و يا کافی شاپ هستید. حتما یکی از چالشهای شما در محل کارتان انتخاب موسیقی مناسب بوده است. در اینجا میخواهیم تاثیر موسیقی برجذب مشتری را مورد بحث قرار بدهیم. مبحث مهمی که تا کنون در کشور ما کسی بطور جدی به آن نپرداخته است.

قهوه و موسيقی هر دو اعتياد آورند...

از زمانهای پیدایش کافی شاپ ها و رونق کار قهوه خانه ها، کافه دارها جهت جلب رضایت مشتری هایشان همواره به فکر موسیقی و یا اجرای زنده ی موسیقی در کافه ها بوده اند

با پیشرفت تکنولوژی و هزینه های گزاف اجرای موسیقی زنده، کم کم این خودِ کافه دارها بودند که لباس دی جی مابانه برتن میکردند و به پخش موسیقی میپرداختند.

در گذشته ی دور در قهوه خانه های کشورمان، مرشدها به نقالی می پرداختند و تا قبل انقلاب نیز اجرای زنده موسیقی متداول شده بود. تا آنجا که به تکنولوژی پخش موسیقی از طریق گرامافون نائل شده بودیم. بعد از انقلاب و دگرگونی شرایط اجتماعی، فرهنگی و مذهبی جامعه، پخش موسیقی در مکانهای عمومی به فراموشی سپرده شد. ولی در سالهای اخیر و با رویکرد تازه ی دولت محترم این صنعت مهم نیز کم کم با قهوه آشتی کرد.

موسیقی باشد یا نباشد

آیا تاکنون در هتل و يا رستورانی پا گذاشته اید که موسیقی نداشته باشد؟ برای خود من اتفاق افتاده است. در چنین فضاهای عمومی که موسیقی پخش نمی شود، راحت نیستید. به طوری که حس میکنید تمام حواسها به شماست. و یا برعکس تمام حواس شما به اطراف است زیرا کوچکترین حرکتی در سالن حواس شما را پرت میکند.

پخش کردن آهنگ بصورت پس زمینه باعث میشود جو راحت تری برای مشتری پیش بیاید. جدای از این، تحقیقات بعمل آمده توسط دانشمندان دانشگاه هاروارد نشان داده که پخش موسیقی به میزان ۱۸ درصد در تحمل فشار کاری پرسنل و به میزان ۱۷ درصد به افزایش میزان فروش کمک میکند.

پخش موسیقی = فروش بیشتر

چه سبک موسیقی ای باید پخش شود؟

تحقیقات نشان داده که موسیقی هایی با صدای بلند و یا ریتم تند باعث افزایش گردش مشتری در مجموعه خواهد شد. (مثال: در رستوران میزها سریع خالی و پر میشوند)

و موسیقی های با ریتم کند و یا ملایم باعث افزایش هزینه های فردی مشتری میشود (مثال: در کافی شاپ مشتری بصورت متوالی سفارش میدهد)

علت هم اینجاست که موسیقی با صدای بلند و یا ریتم تند باعث تحریک شدن انسان در خوردن میگردد و بالطبع مشتری غذایش را سریعتر تمام میکند. به همین علت موسیقی با ریتم کند و یا ملایم باعث میشود مشتری نوشیدنی اش را به آرامی بنوشد و برای تجربه ی دوباره سفارش مجدد نیز میدهد

پخش موسیقی مناسب با طیف مشتری = فروش بیشتر

موسیقی و طراحی معماری

مهمترین رکن در انتخاب موسیقی تناسب آن با فضای مجموعه ی شماست. بطور مثال در کافی شاپی با دیزاین سنتی نمیتوان آهنگ راک متال شنید. به دوعلت: نخست اینکه حال و هوای کافه با آن سبک از موسیقی مرتبط نیست دوم اینکه طیف مشتری هایی که به این نوع از کافه جذب میشوند اینگونه موسیقی ها را نمی پسندند

موسیقی باکلام یا بی کلام

شاید ترجیح همه بر روی آهنگهای باکلام باشد ولی جالب است که بدانید انتخاب با کلام و یا بی کلام بودن موسیقی نیز به فضای محل کار شما بستگی دارد. در فضاهایی که از اکثرا رنگهای روشن استفاده شده موسیقی های بی کلام توصیه میشود و در فضاهایی که در معماری از رنگهای گرم و تیره تر استفاده شده موسیقی های باکلام تاثیر بهتری بر میزان فروش دارد. به همین علت است که در اتاق انتظار مطب دکترها و یا لابی هتل ها که غالبا رنگهای روشن کار شده از موسیقی های بی کلام استفاده میشود.

موسیقی مناسب با فضا = فروش بیشتر

چگونه همه را راضی نگه داریم؟

کار ما در اصل مخلوطی از فروشندگی و مهمان نوازی است. مهمان نوازی که در خون ما ایرانیان جریان دارد لذا اکثر تمرکز ما بر روی فروش می باشد. بعنوان مثال یک کافی شاپ معمولا ظهرها خلوت است و یک نوع موسیقی با ریتم آرام پخش می شود و یا اصلا پخش نمیشود ولی زمانیکه رو به ساعات شلوغی می رود و نشاطِ جریان مشتری ها فضای کافه را در بر میگیرد، موسیقی با ریتم شاد میتواند این تغییر جو را پاسخگو باشد. یعنی در ساعات شلوغی کافه، آهنگ های شاد بهتر است تا این حس را به پرسنل نیز القا کند که زمان پویایی در کار است نه تنبلی.

و یا برعکس در یک هایپر مارکت که در ساعات شلوغی آن اکثر طیف مشتری ها مادران خانه دار بهمراه فرزندانشان هستند، جهت تمدد اعصاب، موسیقی های آرام پیشنهاد می شود این مهم نیز به صندوقدار (که کاری روتین دارد) جهت تمرکز بالا و دقت بیشتر، کمک می کند.

خاطر نشان می کنم که تند یا کند بودن ریتم موسیقی به زمان طول روز و شیوه ی مدیریت فروش، بستگی دارد

مشتریان و نوع موسیقی

شاید برایتان جالب باشد که در کشور ما باتوجه به پراکندگی فرهنگ و رسوم هر منطقه هر طیف از مردم گونه ای خاص از موسیقی را مطالبه می کنند. لذا طرف سخن بنده با آن طیف مشتریانی است که در شهرهای بزرگ سکونت دارند

در محیط کافه و یا فست فودها معمولا نوجوانان و جوانان زیر ۲۵ سال (به ترتیب) علاقه مند به شنیدن سبک دیپ هاوس، راک، رپ و هر تیپ موسیقی ای که غیرمجاز و یا بعضا با محیط جامعه همگونی نداشته باشد هستند.

افراد ۲۵ تا ۴۰ سال (به ترتیب) پاپ، سنتی، راک و دیپ

افراد ۴۰ سال به بالا (به ترتیب) سنتی، پاپ و جاز

جالب است بدانیدکه در فضاهای عمومی، دختران و پسران جوان به موسیقی هایی با ریتم شاد، مردان به موسیقی هایی با ریتم تند (گیتار، سازهای کوبه ای) و زنان به موسیقی های آرام (پیانو، ویولن) روی مثبت نشان خواهند داد.

حرف آخر

به یاد داشته باشید سلیقه ی موسیقیایی خود را به خورد مشتری ندهید. از طریق همگن کردن موسیقی با فضای مجموعه، خاطره ای خوش را برای مشتری رقم بزنید.

نویسنده: مهندس علی فراهانی - کارشناس موسیقی

مطالب مرتبط